Far min var leirskulelærar på Fjellsyn, så dei fire fyrste åra av livet budde eg i Etnedal, før vi flytte til garden der far min vaks opp i Vang. Sidan mor mi kjem frå Stryn, reiste vi til Vestlandet på ferie kvar sumar. Eg vart derfor veldig glad i Vestlandet, så då eg etter ungdomsskulen skulle velje skule, fall valet på Nordfjord, og folkehøgskulen på Sandane. Og det angrar eg ikkje på, for det er det beste året eg har hatt i livet mitt! Det var også her eg møtte Oddvin, som eg gifte meg med sju år seinare. Etter folkehøgskulen gjekk eg gymnaset på Fagernes, så var eg «au pair» hjå tanta og onkelen min i Trondheim, før eg utdanna meg til førskulelærar i Oslo. Den sumaren eg var ferdig på skulen gifte eg og Oddvin oss, og flytte fyrst til Måløy, så til Stryn, før vi enda opp i Vang i 1998. Her heime har eg jobba i barnehagane Fredheim og Øye, men etter til saman 20 år i yrket sa eg opp, og byrja som assistent for Torstein Lerhol for fem år sidan. Dette er eit arbeid eg likar veldig godt, for jobben er variert, og det er utruleg gjevande å kunne vere til hjelp, og samstundes få så mykje tilbake sjølv. Utanom arbeidet er eg veldig glad i å gå fjellturar. Sumaren i fjor var heilt fantastisk, og då vart det ein fjelltur nesten kvar dag eg hadde fri. Det blir naturleg nok flest turar i Valdres, men vi er også ein del på Vestlandet. Og sidan vi har hytte på Mugnestølen oppunder Slettefjell, er det Mugnetind som oftast blir besøkt. Elles likar vi å reise, og brukar å reise på ferie med to venepar. Men når eg skal kose meg ein heilt vanleg kvardag, fyller eg eit glas med frosne bringebær, har i ein dash sitron, og fyller opp med cola. Har eg i tillegg ein pakke med Smash maissjokolade og det går noko bra på TV, krøllar eg føtene godt oppunder meg i godstolen, og kan ikkje betre ha det! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Det året eg kom til verda, innvigde foreldra mine Tyinkrysset fjellstove. Vi budde her, så vi levde saman med gjestene, vart kjent med mange fine folk, og vart rike på opplevingar. Det var ei fin tid! Sjølv overtok eg drifta etter militærtenesta på slutten av 1970-talet, og dreiv for fullt fram til eg fekk hjarteinfarkt i 2004. Då rådde legen meg til å trappe ned, sidan hjarteproblem, stress og det å vere på jobb heile tida, kanskje ikkje er den heldigaste kombinasjonen! Tre år etter hjarteinfarktet, var eg, kona mi og dei to borna våre ute og køyrde bil ein dag. Kona mi hadde då vore plaga med hovudsmerter ei tid, men undersøkingane ho var gjennom, viste ingen teikn på at noko var gale. Brått vart ho veldig kvalm og fekk intense hovudsmerter, så vi stoppa bilen. Men då ho gjekk ut fall ho om, og vart liggjande midt i vegen. Det vart rekvirert luftambulanse, og på sjukehuset fekk vi beskjed om at ho truleg ikkje ville overleve. Men etter lang tid i kunstig koma vakna ho opp, etter det som viste seg å ha vore ein massiv hjernebløding. Det var ei vanskeleg tid for oss alle, både den store uvissa vi levde i medan ho låg i koma, og etterpå, for heile livet vårt vart snudd opp-ned etter at ho vart sitjande i rullestol, og trong hjelp til det meste. Eg skjønte at eg ikkje kunne drive fjellstova lenger, så eg leigde ut drifta, og er no leiar i Fram Reinlag. Vi har 3000 vinterfôra rein som har beite frå Eidsbugarden til Spåtind, og eg må seie eg kjenner meg privilegert som får ta del i så mange store naturopplevingar saman med desse flotte dyra. Det er eit eventyr! Ei anna endring som følgje av sjukdomane, var at eg fekk eit anna fokus. Eg lærte at pengar ikkje er det viktigaste i livet, men at det som betyr mest og som verkeleg er av verdi, er dei menneska vi har i liva våre. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg vaks opp i ein by nær Haag, med norsk mor og nederlandsk far. Etter realskulen visste eg ikkje kva veg eg skulle gå vidare, og det vart til at eg byrja på folkehøgskule i Ringebu. Sidan den gongen har eg budd i Norge, for det var fyrst når eg kom hit at livet mitt tok til. Etter folkehøgskulen jobba eg eit par år på hotell i Gudbrandsdalen, før interessa mi for dyr fekk meg til å ta landbruksskulen. Dette staka ut kursen for eit mangeårig yrke som avløysar. Det var ikkje så lange tida etter at eg flytte til Norge at eg fekk høyre om stølslivet, og det ville eg prøve! Eg fekk meg ein budeiejobb, og vart heilt hekta på fjellet og livet som budeie! Sidan har eg hatt ulækjeleg «kugalskap», og i fjor kunne eg feire 40 år som budeie. Det er ikkje så reint få stølar eg har vore budeie på, men dei siste sumrane har eg vore på Jaslangen, og det er her eg trivst aller best, for dette er reine paradiset for meg! For ei tid tilbake omskolerte eg meg til barne- og ungdomsarbeidar, og har dei siste åra jobba i barnehage. Dette er ein alle tiders jobb, men det er ingenting som kan måle seg med å vere på fjellet. Særleg kosar eg meg når eg er ferdig med morgonstellet, og kan setje meg ut på trammen i finvêret med ein kaffikopp, og berre suge til meg av all herlegdomen som omgjev meg! Derfor tek eg ikkje ut ferie, men eg søkjer permisjon, og er då budeie heile sumaren. Eg likar å fotografere, og legg ut ein del naturbilete på Facebook. Dette trur eg kan vere med på å få folk over dørstokkmila, og oppsøkje alt det fine som Valdres har å by på. Bileta på Facebook er god Valdres-reklame, som har lokka mine nederlandske Facebook-vener til Valdres i feriane. Nokon av dei har vorte heilt frelst, og tek med familie, naboar og vener hit, og det er til og med ein som har flytt hit grunna skrytet mitt! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Snautt to veker før andre verdskrig var omme, hende det noko som eg hugsar som det skulle vore i dag. Engelskmennene sende ut meir enn 100 bombefly mot eit oljeraffineri rett utanfor Tønsberg by, fordi dei trudde at tyskarane fekk drivstoff til ubåtane sine derifrå. Men vi som budde rett ved vart også råka. Huset vårt – der det oppheldt seg ti personar – vart bomba til ruinar, men vi overlevde heldigvis alle. Det var dessverre ikkje alle i nabolaget som var like heldige, for av dei 70–80 menneska som budde her, var det berre om lag 20 overlevande. Seinare i livet skulle idrett, friluftsliv, jakt og fiske bli ein stor del av livet mitt. Av personlege rekordar kan eg nemne 6,99 meter i lengde, 11,1 på 100 meteren og 1,99 meter i høgde i den gamle saksestilen, på ei tid då norgesrekorden var to meter. Eg hoppa også 4,40 meter i stav med ein heilt stiv stav, som ikkje gav den katapult-effekten ein har i dag, medan verdsrekorden 4,77 meter. Dessutan har eg ein fjerde plass i tikamp frå NM, og eg vart også teke ut til ein landskamp i fotball, då vi den 24. juni 1956 spelte mot Danmark, og vann 3–2. Når det gjeld jakt og fiske, har eg teke ein aure på seks kilo på tørrfluge, som eg trur står som norgesrekord enno, og eg har skote eit reinsdyr som hadde ei slaktevekt på 94 kg. Elles lærte eg å flyge av Arvid Piltingsrud, som var med på bombinga av Tyskland under krigen. Sjølv tok eg flysertifikatet i 1966. Eg har også køyrt Route 66 på Harley på byrjinga av 1970–talet, noko som var ei stor oppleving. Som «hjelm» brukte eg den lua eg har på meg no. Det er nok også nokon som kjenner namnet mitt frå avisa, sidan eg har skrive om lag 120 lesarinnlegg i «valdresen». Og no har eg byrja å skrive mine memoarar, så siste ord er ikkje sagt enno! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg vaks opp på Filefjell, vegg i vegg med besteforeldra mine, som dreiv Filefjellstuene. Her hadde eg ein trygg og god oppvekst, med tre systrer og nære vaksenpersonar. Og sidan vi budde så tett på kvarandre, vart vi ein samansveisa familie. Med særleg stor glede ser eg tilbake på alle dei fine stundene saman med bestemor. Bestemor var varm, raus og inkluderande, og eg gjekk heim til henne så ofte eg kunne. Vi hadde ikkje reint få timar saman eg og ho, og eg sette umåteleg stor pris på desse heilage stundene vi to fekk, heilt for oss sjølve. Alle turistane som kom innom, gav meg ein smak av verda utanfor, og eit ynskje om å lære språk. Så då eg som 16-åring flytte for å gå på gymnas på Fagernes, valde eg språklina, med tysk, engelsk og fransk som fag. Deretter reiste eg til Wengen i Sveits for å jobbe som au pair, for å praktisere språka eg hadde lært, og for å sjå landet. Det vart eit supert år i Sveits, der eg fekk oppleve mykje fin natur, og fekk mange gode vener. Så kvar gong det blir vist utfor frå Wengen på TV, sit eg klistra til skjermen, og speidar etter kjente! Etter året i Sveits gjekk eg lærarhøgskulen på Hamar, der eg utdanna meg til barnehagelærar. Dei neste åtte åra var eg styrar i Rogne barnehage, før eg på ny sette meg på skulebenken, og tok utdanning som allmennlærar. Så no jobbar eg på Rogne skule der eg er kontaktlærar for andre klasse, og har undervising i sjuande. Eg trivst veldig godt i læraryrket, som både er krevjande og gjevande. Ein må investere krefter og by på seg sjølv for å få dei gylne augneblinka, så ein treng eit påfyll av energi no og då. Og den likaste måten å gjere det på, er å kome heim etter ein fottur eller skitur, og setje seg godt til rette i godstolen med ei god bok. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg vaks opp i Davao City, som ligg i det sørlegaste området på Filippinane. Her utdanna eg meg til sjukepleiar, og jobba fyrst ved ei kreftavdeling, og sidan som lærar innan sjukepleiefaget. Og sjølv om det var ein del uro her, var det fyrst og fremst eit ynskje om forandring i jobben som gjorde at eg flytte til Norge i 2008: Jobben som lærar var ikkje utfordrande nok. Fyrst var eg au pair hjå ein familie i Akershus, før eg fekk jobb på Vangsheimen i juni 2011. Året etter var eg i Moss ein tur, der eg trefte han som skulle bli mannen min. Etter kvart fann vi ut at det skulle bli oss to, og han ville helst bli buande i Moss. Men eg trivst så godt i Vang, at han fekk grei beskjed om at dersom han ville at vi skulle vere saman, måtte han flytte oppover. Og slik vart det! No er eg med på frivilligsentralen, og dei siste fem åra har eg vore med i Vangskoret. Eg har lært mykje dialekt av å vere med i koret, noko som er bra både for meg og pasientane. På Vangsheimen har eg mest nattevakter, men når eg har tid, stikk eg innom og spelar gitar og syng for dei eldre. Då samlast alle, og av dei mest populære songane er Dei nære ting, Blåmann, Blåmann, og Den fyrste song eg høyra fekk. Eg synest det er trist at dei gamle får så lite besøk av familien, sjølv om dei bur i nærleiken. Og noko av grunnen til at eg syng for dei gamle og er med som frivillig, er for at dei ikkje skal ha det så einsamt og trist. Likeins vil eg vere til stades når eit menneske ligg for døden, for det er ikkje bra å vere åleine i ei slik stund. Nyleg søkte eg om norsk statsborgarskap. Ikkje dobbelt, berre norsk. For det er i Norge eg høyrer heime, og det er her eg vil bu. Eg et rakfisk og sursild, og når eg dreg til Filippinane for å besøkje familien, må eg ha med meg brunost! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg vaks opp på gard i Skjel i Dælsbygd´n, der det vart forventa at eg deltok i gardsarbeidet frå eg var lita. Men det var systera mi som hadde odel på garden, og då tida var mogen for å ta vidare utdanning, visste eg ikkje kva eg skulle velje. Det vart til at eg jobba eitt år, og då fekk eg eit innfall om at eg skulle bli lærar. Og slik vart det. Etter lærarskulen byrja eg på Vestre Slidre skule, der eg har jobba dei ti siste åra. No underviser eg ungdomstrinnet i matte, naturfag og norsk. Eg synest det er fantastisk å jobbe med så mykje flott ungdom, og er heldig som kan vere ein stor del av livet deira. Ingen dag er lik, og eg gler meg til å gå på jobb kvar dag. Eg har vore gift i ti år, og saman har vi to born på tre og åtte år. Mannen min tok over heimgarden sin, og driv med sau. Vi har støl på Johmssyndin, der det korkje er straum eller TV, men vi har radio og fantasien som underhaldning. Tidlegare var eg ein del av folkemusikkmiljøet, og spelte langeleik, song og dansa springar og lagdans. Dette er ei tid eg saknar litt, for her var så rause menneske, og alle var velkomne, gamal som ung. Men med familieliv, jobb og gardsarbeid, strekk ikkje tida til. No driv eg med klatring i Vang saman med dottera mi på åtte år. Dette har vi gjort i snart to år, og det er ei fin øving i koordinasjon og uthald, og gjev dessutan meistringskjensle. Eg har også ein 22 år gamal kaldblodshest. Det er reine terapien for meg, ikkje berre å ri, men også det fysiske arbeidet ved å moke i stallen, og kjenne den særeigne, gode lukta som er her. Under oppveksten lærte vi å vere tolerante, og ha ein aksept for alt og alle. Og eg håpar at eg kan gje borna våre om så berre ein brøkdel av dei verdiane eg fekk i min oppvekst, slik at dei kan bli godt rusta til å takle kvardagen. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Fyrste gongen eg oppdaga at eg hadde spesielle evner, var eg to og eit halvt år. Då såg eg ein kar som hadde døydd eit par dagar tidlegare, som sat på ein benk. Eg fekk ein øyrefik då eg sa kva eg hadde sett, for slike ting var det lita openheit om den gongen. Då eg var smågut flytte vi litt rundt, og budde mellom anna på Fuglesteg i Luster kommune, og i Årdal. Så då eg byrja på skulen, prata eg sogning. Eg var også liten og sint og hadde eit spesielt etternamn, og dette resulterte i at eg vart hardt mobba og utfrosen. Til dømes var det slik at når ein av elevane i klassen hadde bursdag så kom heile klassen, men når eg sjølv fylte år, kom det ingen. Det var vanskeleg å ikkje passe inn i den alderen, men no har det vorte meir akseptert å skilje seg ut. Og om nokon skulle finne på å kalle meg normal i dag, ja då hadde eg vorte fornærma! Dei siste 55 åra har eg drive med healing. Som healar brukar eg hendene, og prøver å styre den energien som finst i oss alle – den energien som gjer at vi «tikkar». Når eg tek på eit menneske kan eg kjenne kor det er vondt, eller eg berre får ei vissheit om kva som er gale. Eg får sjølv smerter i hendene, og dei hovnar også opp. Eg har vore forstandar i Sjamanistisk Forbund sidan 2012. Sjamanisme er ein fleire tusen år gamal åndeleg praksis, der ein må vedkjenne seg at alt er besjela. For meg blir det feil å skulle leve av healing og sjamanisme, så eg tek helst ikkje betaling. Men det hender eg får gåver, og eg forventar også å få dekka utgiftene mine. Eg driv også fjernhealing via telefon. Ved påsketider var det ei fortvila dame i Sverige som ringte meg; ho hadde ikkje vore ute av leilegheita si på 1 ½ år. Men nokre telefonar seinare stod ho ein dag på døra mi, og det var den finaste løna eg kunne få! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Heile livet har eg vore fylt av uro, og mykje av årsaka til det, kjem nok av at eg har flytt 25 gonger. Men då eg såg ein video om meditasjon, vart eg overtydd om at dette var vegen til eit betre liv. 26 år gamal pakka eg, og reiste åleine til India på ein åndeleg søken. Eg var borte i nær eit halvt år. Ei anna viktig hending i livet, var då eg las Markens grøde. Eg vart sterkt inspirert av hovudpersonen i romanen, Isak Sellanraa, som braut ny mark, og levde av det jorda gav. Slik ville eg òg leve! Difor byrja eg på jordbruksskule i Aurland, men etter skulen tok kjærleiken meg til Danmark, og livet som nybrottsmann vart sett på vent. Medan eg budde i Danmark lengta eg tilbake til den norske naturen, og fekk derfor i stand eit samarbeid med to klassekameratar frå jordbrukskulen. Eg flytte til Vang og byrja kafédrift oppunder Mugnetind, der eg selte kvikako og rømmegraut som eg laga sjølv. På dei to sesongane eg dreiv her, rakk eg å bli glad i så vel Vang som Valdres. Så då eg fekk tilbod om å kjøpe eit falleferdig bureisingsbruk av Vang kommune i november i fjor, slo eg til. Bruket ligg litt utanfor allfarveg, og NRK er her og filmar for serien «Der ingen skulle tru at nokon kunne bu». Det synest eg er litt artig! Planane for garden er ikkje spikra, men eg vil byggje ein laftehall, og håpar laftinga kan gje litt inntekt. Eg har gått lina for tradisjonshandverk på Hjerleid, og tek på meg ein del oppdrag innan faget her i Valdres. Eg har også lyst til å få brukt jordbruksutdanninga mi, og ynskjer å dyrke grønsaker etterkvart. Eg kjenner meg heime her på garden, og har etter mange år med kaos funne meir ro. Draumen er at eg endeleg skal slå røter, men då må eg stå imot trongen til å flytte, når det buttar imot. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Sidan eg kjem frå ein liten plass – Breim i Nordfjord – grudde eg meg fælt til å reise frå den trygge komfortsonen, og ut i den store verda på eigenhand. Men eg gjorde det likevel, og det angrar eg ikkje på! For det året eg budde i New Jersey i USA, er det mest fantastiske året eg har hatt. Mellom anna fordi eg lærte meg sjølv å kjenne, og derfor vaks som person. Før eg reiste gjekk eg tre år på idrettslina, og fekk då lyst til å sjå verda. Året som au pair i USA inspirerte meg til å ta meir utdanning, så ei tid etter at eg var komen heim flytte eg og mannen min til Trondheim, der eg tok utdanning som førskulelærar. Etter seks år i Trondheim flytte vi til Vang i 2007. Eg byrja som pedagog i Fredheim barnehage, og var også leiar for alle barnehagane i Vang ein periode. No er eg styrar i Høre barnehage, og barnehagefagleg rådgjevar i kommunen. Det å jobbe i barnehage er ein stor del av livet mitt. Når eg kjem på jobb blir eg møtt av smil og latter, eg kan vere meg sjølv, og får brukt dei kreative sidene mine. Vi driv med musikk og dans, går turar, og gjer slikt som eg likar. Kvar dag er positiv. Idrett er, og har vore, ein stor del av livet mitt. Eg har spelt handball, fotball og volleyball, og har drive med friidrett. På fritida trenar eg mine eigne og andre sine born i handball, turn og alpint, og sjølv om eg har høgdeskrekk driv eg med klatring, og køyrer også alpint. Dessutan er eg eigar av treningssenteret i Vang, Gnist, og medeigar i Intersport på Filefjell. Elles er eg glad i musikk, og likar alt frå Sinatra til Metallica. Eg likar også å syngje, men berre heime og i barnehagen! Draumen er å reise meir, for eg er eventyrlysten, og glad i å oppleve andre land. Bali skal visstnok vere fantastisk, så kanskje går neste tur dit? (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg er nok ikkje den typiske mønsterbonden, for som gardbrukar ynskjer eg å leggje opp dagen min, og livet mitt, meir som eg vil. Ein stor del av det handlar om å vere inkluderande. Mykje av bakgrunnen for dette, kan skuldast at eg frå eg var ein smågut fekk vere med foreldra mine på bilturar til dømes til Tyrkia, på ei tid det var høgst uvanleg å feriere på desse kantar. Slik fekk eg tidleg eit nært forhold til det framande, og heilt sidan eg flytte frå Oslo til Sparstad 17 år gamal, har det kome mange vener og gjester frå inn- og utland hit, mellom anna for å hjelpe til på garden. Gjennom året er det folk frå fleire nasjonar og kulturar innom, og ein gong talte eg 13 ulike språk rundt middagsbordet. Og når det er mykje folk rundt bordet, og vi har lange samtalar på tvers av kulturar, då kosar eg meg veldig! Verda kjem hit, så vi treng ikkje reise ut for å oppleve verda! Eg er oppteken av kommunikasjon, og meiner at kva og korleis vi kommuniserer med kvarandre, er viktig. Då kan det å vere utstyrt med ein god porsjon nysgjerrigheit vere nyttig, slik at ein betre kan sjå og forstå den ein kommuniserer med, anten det er dyr eller menneske. Elles er eg interessert i musikk og spelar litt gitar og fele, og så er eg glad i å synge. Dessutan likar eg å lage mat, og har fleire eigenkomponerte spesialitetar. Eg må også nemne at eg er veldig oppteken av historie, og at eg likar å gjere meg opp tankar om korleis det var før i tida, og korleis alt heng saman. Den siste tida har helsa vorte dårlegare, og det har fått meg til å tenkje meir på framtida til garden. Og eg trur at dersom garden skal overleve må det eit samarbeid til, der meir enn ein familie kan bu og skape seg ein arbeidsplass, og eit liv, med garden som utgangspunkt. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Det var då eg fekk sumarjobb som budeie i Gudbrandsdalen som 16-åring, at eg fann ut kva eg skulle ta meg til i livet: Eg ville bli gardkjerring på ein gard med stølsdrift! Dette var den sumaren då eg flytte frå Vallset på Hedmarken, der eg vaks opp, for å byrje på vidaregåande på Ottestad utanfor Hamar. Etter vidaregåande gjekk eg på folkehøgskule eitt år, før eg drog på ein åtte månader lang ski- og kanoekspedisjon nordaust i USA, noko som var eit eventyr! Sidan byrja eg på Sogn jord- og hagebruksskule, og der møtte eg kjærasten min, Sigmund, i 2010. Etter skulen flytte vi til Vang – der Sigmund er oppvaksen – og leigde garden til Nils og Liv Leine på Vennis. Her har vi 11 mjølkekyr av rasen Vestlandsk fjordfe, som er ein av seks utryddingstruga norske kurasar. Vi leiger også Ryssenstølen på Slettefjell, og stortrivst med å vere til fjells med kyrne! Men no skal vi ta over garden der Sigmund er oppvaksen. Her var tidlegare sauedrift, så vi må byggje om slik at det blir eit funksjonelt fjøs for mjølkeproduksjon. Dessutan drøymer eg om at vi skal få nytt ysteri på garden. Eg var mykje meir rastlaus før, men no når eg har funne meg kjærast og har vorte mor, er eg rolegare. Eg er veldig godt nøgd med livet slik det er no, og eg har kome dit eg har lyst til å vere. Livet vart slik eg drøymde om då eg var budeie i ungdomen, med gardsdrift, mjølkeproduksjon, støling og ysting. Eg kosar meg kvar dag eg er på jobb, med den store variasjonen i arbeidsoppgåver, med mykje utetid, og der eg styrer min eigen kvardag. Og når eg er ferdig med fjøsstellet, og set meg utandørs med ein kopp nykokt kaffe, der eg ser på utsikta og på kyrne som kosar seg i fjellheimen, då berre nyt eg, og kan ikkje betre ha det! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg driv gard med 14 mjølkekyr, og kona mi er lærar. Vi har støl på Nørre Syndin, men har ikkje hatt stølsdrift etter at eg tok over garden. Men eg har gode minne frå bufarsdagane og dei lange sumrane på stølen, då her var drift. Det var spennande med alle stølsnaboane og hyttefolka, og vi ungane sat på kvar vår mjølkekrakk, og mjøka kyrne for hand. No blir stølen nytta som ein feriestad om sumaren, for så vel oss, som kyrne. Utanom garden, har eg fleire interesser: Eg har gått kurs i sylvsmedarbeid, og har mellom anna laga bunadssylv til dei tre døtrene våre og meg sjølv. Eg likar å ta naturbilete, og har også lisens på drone, der eg har hatt eitt oppdrag for NRK, og så var eg med å filme ein musikkvideo i Jotunheimen. Dessutan er eg glad i musikk, og har vore med som friviljug under Vinjerock kvart år, der den største musikalske opplevinga så langt, er Madrugada. Elles er Pink Floyd favorittbandet, og eg har vore på to konsertar med Roger Waters, og skal på ein ny no i sumar. Men den interessa som har teke det meste av tida mi, er songlaget. Sidan enkelte i koret likte å drive med revy og kabaret, har vi i ei årrekkje hatt ulike framsyningar. Olav Gullik Bø har forsynt oss med manus ved eit par høve, mellom anna til stykket om Aasmund Olavsson Vinje som vart vist på Eidsbugarden i 2001 og 2002, der eg spelte hovudrolla. Eg har fått erfare at alt ikkje er like lett heile tida. Av dei opplevingane som sit hardast i meg, var då den eine dottera vår var seks veker gamal, og vart lagt inn på sjukehus med hjernebetennelse. Det enda med at ho vart hjerneskadd. Men sjølv om det gjekk gale den gongen, har ho det heldigvis bra i dag. For no bur ho i si eiga leiligheit, sjølv om ho treng ein del hjelp. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg kjem opphavleg frå Dokka, men flytte til Etnedal, fødestaden til mannen min, på midten av –80-talet. Fram til då hadde eg teke handelsskulen, jobba på Spåtind høyfjellshotell og på Dokka likningskontor. Då eg kom til Etnedal, byrja eg hjå Syver Øverli AS, no Matkroken, men eitt år seinare fekk eg jobb som kontorfullmektig på rådmannskontoret. I 2006 vart eg einingsleiar for service- og kulturkontoret, og for fire år sidan vart eg sakshandsamar i rådmannen sin stab. Elles har eg vore hovudtillitsvalt i fagforeininga KFO/Delta, og har teke vidareutdanningar i organisasjon og leiing, og i arkiv- og informasjonsforvalting. Eg trivst veldig godt i jobben, der eg har ansvar for mange område, og har difor eit variert arbeid. Dessutan jobbar eg sjølvstendig, i eit veldig godt arbeidsmiljø. Ved sida av arbeidet, er eg kasserar i skilaget og leiar i husflidslaget, eg har vore leiar for turngruppa, og eg synest det er viktig å vere med på dugnad. Eg likar godt å gå turar og sykle, og driv med spinning to gonger i veka. Gåturane går ofte til Himalaya. Det er nemleg ein stad på Tonsåsen som heiter Himalaya, og der er eg med jamne mellomrom! Ein annan hobby eg har, er å strikke. Noko av strikkearbeidet blir selt på ulike utstillingar og messer, mellom anna på Etnedalsdagane og på husflidsmessa på Skogtun. Eg likar også godt å knipse naturbilete. Motiva er frå heile Valdres, men dei fleste er nok frå Vang, der vi har hytta vår. Fleire av bileta mine har vore stilt ut på Blaafladt Spiseri, og det synest eg var litt stas! Men det viktigaste i livet mitt er nok likevel dottera vår, som vi adopterte frå Kina for 11 år sidan. Og eg kan love at gleda var stor, då vi vart adoptivforeldre! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Då eg vaks opp, var eg ein aktiv langrennsløpar og skiskyttar. Eg var veldig ambisiøs, og som så mange før meg, vart eg overtrena. Framgangen stoppa opp, eg mista motivasjonen, og la opp i tjueårsalderen. Som beste resultat var eg med å vinne stafetten for Oppland under NM i skiskyting, og det var eit høgdepunkt i karriera mi. På fritida synest eg det er koseleg å vere med vener, ta ein bytur no og då, og gå på teater eller konsert. Men eg set òg pris på å vere åleine, særleg når eg på vårparten kan ta på meg skia, og leggje i veg i storslegen fjellnatur, i ei skiløype eg trakkar opp sjølv. Ein kajakktur ein sumardag, når Slidrefjorden ligg blikstill, er heller ikkje å forakte. Foreldra mine var båe lærarar, men eg var sjølv veldig usikker på kva eg skulle bli, og eg ville iallfall ikkje bli lærar! Men det var fyrst då eg prøvde meg som lærarvikar at brikkene fall på plass; det å vere lærar, var slett ikkje så ille! Så eg søkte meg inn på lærarskulen, og vart utdanna lærar i 1994. Eg tok til på Åsvang skule og var deretter ved Høre skule, før eg tok montessoripedagogikk, og byrja som lærar på montessoriskulen i Ulnes i 2015. Frå 2016 har eg vore rektor her. Mange er stressa i dag, for det blir stilt høge krav, og vi veks opp i ei tid med forventingar om at vi skal prestere, og vere perfekte på alle måtar. Når vi ikkje opp til desse forventingane, kan det setje djupe spor i eit ungt sinn, i lang tid framover. Så eg jobbar for at borna skal få trua på seg sjølve, og at vi må hjelpe dei å setje realistiske mål ut frå kvar den enkelte står. Og eg må seie eg blir varm om hjartet når eg møter tidlegare elevar som seier at dei er glade for at eg såg dei og forstod dei, og at eg utgjorde ein skilnad i livet deira. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Til dagleg bur eg i Oslo, der eg tek fyrste skuleåret innan sal og marknadsføring, og jobbar eit par dagar i veka på Møller Bil. Målet er å bli bilseljar, og eg må seie eg hadde flaks som fekk jobb i ei så renommert bedrift. Interessa mi for køyretøy vart vekt tidleg. Den fyrste snøskuteren min fekk eg allereie då eg var 3 år, og den vart godt brukt dei komande åra. Så byrja eg å køyre skutercross i 2012, og vann sør-norsk skutercup det andre året eg var med. Sesongen etter gjekk eg opp ein klasse, vart nummer fire under NM, fekk racingavtale med Skidoo, og køyrde eit par løp i Sverige. Men eg ynskte ikkje å satse vidare, for no var eg så gamal at eg kunne drive med bilsport, og det freista meir. Bilsporten eg driv med heiter drifting, der vinnaren blir kåra utfrå kor stor breisladd ein kan få til, og kor lenge ein kan oppretthalde sladden. Dette slit naturlegvis hardt på dekka, så då eg byrja å køyre som fattig skulegut, fekk eg kasserte dekk hjå Vianor. Bilen gav eg 15 000 for. Dei fyrste løpa køyrde eg på Dokka, og det gjekk så bra, at eg fekk lyst til å gjere litt meir ut av det. For skal ein hevde seg i denne sporten, er ein nøydd til å ha ein sprek motor. Så eg bestemde meg for å trimme motoren, og bad Bergheim Autoservice til råds. Det enda likegodt med at dei betalte brorparten av kostnadene for ein heilt ny motor, og tok endatil jobben med å trimme han. Utpå seinsumaren i fjor var bilen ferdig. Eg rakk så vidt å sleppe laus dei 500 turbohestane før sesongen var omme, og andre gongen eg tevla med nybilen, vart det jamvel seier. Det hadde sjølvsagt vore artig å kunne leve av dette, og køyre formula drift i USA, som er for VM å rekne innan drifting. Rett nok er nålauget trongt, men det er vel lov å drøyme? (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Då eg var lita, sende mora mi meg på eit kurs i saum og strikking, fordi eg var så uroleg. Etterpå byrja eg å strikke i skuletimane, så det vart nok rolegare i klassen, om ikkje anna! Det vart uansett starten på ein livslang hobby, og ei attåtnæring. Eg vaks opp i Laksevåg ved Bergen, der eg tok til som lærarvikar etter artium. Men så møtte eg Magnor i 1966, og seinare på året gifte vi oss, og flytte saman til Øystese. To år seinare spleisa eg og tre venninner på ei strikkemaskin. Og då Magnor fekk jobb som rektor ved skulen i Vang i 1972, kjøpte eg ut venninnene mine, og tok med meg strikkemaskina til Valdres. Her i Valdres var det familieliv, deltidsarbeid og ei rekkje verv som tok tida mi. Eg var mellom anna kretsleiar og landsstyremedlem i Norges Husmorforbund, leiar for Vang Høgre, leiar for Vang meinigheitsråd, og redaktør av meinigheitsbladet. Av hobbyar og interesser, kjem song og musikk høgt på lista. Eg har sunge i kor i over 40 år, og då eg slutta med det for fire år sidan, byrja eg på seniordans, og tok til å spele langeleik. Når det gjeld arbeid, har eg hatt deltidsjobb i kommunen i alle år. Noko av det mest gjevande eg har gjort, var å leie oppgraderinga av kommunehuset på byrjinga av 2000-talet. Elles må eg trekkje fram bedrifta eg starta i 1981: «IngWi Model», som framleis er i drift, der eg strikkar mellom anna genserar, kåper, frakkar og luer, med utsal frå huset. Kleda er strikka av to-tråda Raumagarn, og er av god kvalitet. Ja, det er faktisk nokon som framleis brukar klede dei kjøpte av meg på -80-talet! Kleda er populære, med kjøparar frå heile landet, og jamvel frå Sverige og USA. Og ein gong, under ei utstilling på Beitostølen, var det endatil ei dame som ville kjøpe kleda eg hadde på meg! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg vaks opp i Vang, og har bestandig vore veldig glad i fjellet. Derfor har det vorte mange fjellturar, både på ski og til fots. Av dei likaste turane eg har vore på, var dei tre vintrane då 8-10 kameratar av oss gjekk på ski til alle turisthyttene i Vang. Det vart mange fine stunder, og det var stas å få dele dei flotte naturopplevingane med gode vener. Då eg var 16 år gamal, flytte eg til Gjøvik for å ta vidaregåande skule. Etter tre år på Gjøvik, eitt arbeidsår og militæret, vart det tre år med studiar innan informatikk i Trondheim. Så flytte eg til Oslo, der eg jobba med drift av IT-system i nær åtte år. Den siste tida i Oslo kjende eg at tida var moden for å finne på noko anna, dessutan ville eg heim til dalen der eg har røtene mine. Eg hadde også møtt ei valdresjente, og då eg fekk ein førespurnad om å bli dagleg leiar for bryggjeriet «Små vesen», var det lett å takke ja. Det er no tre år sidan eg flytte heim, og tidlegare i vinter gifta eg meg med Cathrine, og saman har vi ei dotter på eitt og eit halvt år. På bryggjeriet produserer vi 10-12 ulike sortar øl, og vi håpar å få til tre nye sortar i år. Vi selde 45 000 liter øl i fjor, og har mål om å kome opp i 50 000 liter i år. Sidan hausten 2016 har vi hatt servering av mat og drikke i lokala våre, ein fredag i månaden. Vi har også hatt nokre konsertar. Det meste av det vi serverer av mat har lokal tilknyting, og vi brukar sjølvsagt berre prima råvarer. Vi får mange hyggelege tilbakemeldingar både på mat, drikke og god stemning, og jungeltelegrafen syter for at lokala blir fylte. I fjor hadde vi «påske-fråspark», og det skal vi ha i år òg. Då blir det grilling på terrassen og servering av godt drikke, og vi håpar sjølvsagt på sol, god stemning og mykje folk! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg er fødd i Valdres, men flytte til Oslo for å ta lærarskulen, og jobba deretter ti år som lærar utanfor dalen. Men så vart eg tipsa om ei ledig lærarstilling i Vang, så eg søkte, og fekk jobben. Etter til saman 40 år i læraryrket, har eg mange gode minne å sjå tilbake på. Mellom anna brukte eg å ta med meg klassen min til Hugakollen. Dette var ei årviss hending rett før skuleavsluttinga, og vi overnatta der, under open himmel. Og det å få liggje ute, med himmelen som einaste tak, og sjå solnedgangen og -oppgangen over Slettefjell, det veit eg at mange av elevane ser tilbake på som eit kjært minne. Etter at eg flytte heim til Valdres for over 50 år sidan, vart eg meir oppteken av lokalhistorie, og har gjennom åra gjeve ut nokre bøker med ulike tema frå Vang. Noko anna eg har hatt stor glede av, er «lesarmøtene» på Vangsheimen kvar fredag, der eg les småstubbar av ymse slag. Når eg kjem inn i rommet, sit dei som har vorte gode vener av meg i ein ring og ventar på meg, og dei er så takksame for at eg kjem, at det er reint rørande. No er eg vel vaksen sjølv, og har nådd ein alder der helsa betyr alt. Derfor prøver eg å halde meg i form, og er mellom anna særs glad i å kome meg ut på ski. Sidan 1952 har eg måla landskapsbilete, og det har vore ein fin hobby å ha. Det er natur, gamle hus og gardstun som er dei motiva eg likar best. Eg er nok ein typisk naturalist, og er fødd eit par hundre år for seint til å bli berømt. Det har eg no aldri gjort noko for å bli heller, men i fjor haust viste eg fram nokre av måleria mine for eit publikum for fyrste gong, under ei utstilling på biblioteket i Vang. Og no har et fått i oppdrag å levere 25 bilete til Valdreskalenderen neste år, og det synest eg er artig! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg er lærar i elektrofag ved Valdres vidaregåande skule, og driv ein gard med vel 100 vinterfôra sau. På garden har vi sett opp nytt hus og verkstad, der eg har gjort det meste av arbeidet sjølv, og no held eg på å byggje om fjøset til sauefjøs. Fram til januar 2017 hadde vi mjølkekyr, men eg brukte så mykje tid til alt på garden at eg ikkje fekk nok tid til familien, som er dei eg har mest lyst til å vere i lag med. Derfor valde eg å slutte med krøtera. Då eg vaks opp var eg ganske liten og tynn, og etter at eg såg filmen «karate kid» for fyrste gong, vart eg veldig fascinert av kampsport. Så eg melde meg på då dei tok til med treningar i jiu-jitsu på Leira i 1990, før eg byrja med boksing i 1993, og karate året seinare. Karate er ein gamal kampsport som starta opp i Okinawa, Japan. Det er nær 200 stilartar i karate, og den eg praktiserer heiter Matsubayashi, som er den stilarten som er mest lik den opphavlege. I 2010 og 2014 var eg i Okinawa og trena med dei store meistrane. Fyrste turen vart eg gradert opp til tredje grad, eller dan, i svart belte, medan seks av dei beste karateutøvarane i verda såg på. Heile opplevinga med å vere i Japan, og få oppleve dette fantastiske landet, folket og kulturen deira, for så å bli vurdert av dei beste utøvarane i verda i ein disiplin som betyr så mykje for meg, ja det det var utruleg stort! Det gav meg minne for livet, som har fått ein stor plass i hjartet mitt. I juni 2017 vart eg gradert til fjerde dan i Bergen, av ein kar på 65 år med sjuande dan i Matsubayashi, som er den høgste graden i Europa. Det er berre to personar i heile verda som har tiande dan i svart belte. Sjølv er eg av dei tre-fire med den høgste graderinga i Norge, og det er eg litt stolt av! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg har bestandig likt å teikne, og noko av det fyrste eg teikna var kart, for eg har alltid vore fascinert av kart og reising. Og etter å ha avtent sivilteneste, dreiv eg med grafikk eit års tid, før eg reiste rundt om i verda med ryggsekk, og eit opent sinn. Vel heime tok eg kunstutdanning, fyrst ved Einar Granums tegne- og maleskole i 1980-81, og deretter kunstakademiet i Trondheim frå 1982 til 1986. Dette med kart og reising er eg framleis oppteken av, og noko av det eg har drive mest med dei siste åra, er kartbaserte teikningar. Eg brukar ofte ein kombinasjon av eit teikna kart, og avtrykket av ei gravstøtte. For å få avtrykk av ei gravstøtte, brukar eg ein teknikk som heiter frottage. Måten eg gjer det på, er å trykkje eit papir mot gravstøtta, og ved hjelp av grafitt, som nærast er eit tjukt, mjukt bly av ein blyant, arbeider eg fram strukturen til, og skrifta på gravsteinen. Filosofien bak teikningane er å vise levd liv, og mennesket si reise, jamført med jorda si reise. Ta til dømes øya Gotland i Sverige, som ein gong låg der Antarktis ligg no. Så kan ein byrje å tenkje på korleis det var på Gotland då det låg langt der nede i sør, samanlikna med at det for 2500 år sidan var eit sentralt handels- og kultursentrum, med vidtrekkande forbindelsar. Det er litt av ei reise, ikkje berre i avstand, men òg historisk! Ei gravstøtte vil på si side seie noko om mennesket si historie. Til dømes såg eg ein gong ei gravstøtte, der det var fire familiemedlemmar under 10 år som hadde døydd i åra 1917-1920. Det var lett å skjøne at dei vart råka av spanskesjuka. Og det er dette forholdet, mellom verda og menneska si reise, eg prøver å få fram i teikningane. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Garden, som vi overtok i 2012, har vore i familien sidan 1875. Det var tippoldefar min, som kom frå Hemsedal, som kjøpte han då. Men sjølve garden er eldre, for her har vore drift sidan 1726. Eg trivst veldig godt med å vere bonde, og vere saman med dyra. Og har eg ein dårleg dag er det godt å vere i fjøset, for dyra er takknemlege for å sjå meg, og jagar bort alle vonde tankar. Men det er også mykje ansvar, og mykje å tenkje på når ein har gard, mellom anna det komande lausdyrkravet: Skal vi byggje på det eksisterande fjøset, eller skal vi byggje nytt? Dessutan har vi ein del gjeld på garden, så vi må vere bevisste på korleis vi investerer. Eg har ein mastergrad i matvitskap etter fem år på skulen i Ås, og jobbar til dagleg ved mattilsynet. Men sidan eg vil vere meir heime hjå dei 15 månader gamle tvillingane våre, har eg permisjon, men tek til att å jobbe deltid på nyåret. Elles sit eg i styret i bondelaget i Vang, og i styret i Høre/Ryfoss idrettslag. Når det gjeld idrettslaget, er eg glad for at dei har fått til aktivitetar på skulen nesten kvar dag, både for store og små, sidan det er med på å halde bygda levande. Eg likar å lese bøker, og er veldig glad i handarbeid og baking. Det blir nok til at eg bakar meir enn sju slag til jul, og eg lagar meir enn vi treng sjølve, for det er fint å gje bort noko også. Men det beste eg veit er å vere på stølen i Raudalen. Då likar eg å tenne levande lys og gjere opp i peisen, og anten spele kort saman med vener, eller vere åleine med ei god bok. Her oppe er det så fredeleg og godt, og ein finn også ei indre ro. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Det er no 21 år sidan eg og kona mi flytte til Valdres frå Østerdalen. Det var ikkje lett å kome som innflyttarar, for det var vanskeleg å bli kjend med folk, og det var lett å bli stigmatisert. Men det at vi hadde tre born, gjorde det trass alt noko lettare å bli integrert. Eg har bestandig hatt mykje å gjere, for eg trivst ikkje med å vere uverksam. Etter 44 år som yrkesaktiv, er eitt av høgdepunkta at eg fekk i gang VTA-plassar i Valdres. Dette sytte mellom anna for at dei med psykisk utviklingshemming, fekk eit ordinært arbeid å gå til. Mange av jobbane eg har hatt i Valdres har vore i kommunesektoren, og det har stort sett vore kjekt. Men ein må også kunne omstille seg når det blir kravd. Dei siste to åra har eg hatt arbeidet mitt ved Valdres gardsbryggjeri i Volbu, og trivst godt. Av dei 200 mikrobryggjeria i Norge, er vi det nest eldste. Vi gjer alt for hand, og lagar om lag 18.000 liter øl per år, men det er ikkje nok til å dekkje etterspurnaden. Eg er ateist, og veldig aktiv i Human-Etisk Forbund, der eg mellom anna er vigslar. Det er ganske mange som vel å gifte seg på denne måten, også i Valdres. Men etter åtte år kjenner eg at tida er moden for å la nokon andre overta. Elles kan eg nemne at eg og kona er veldig interessert i hagebruk. Vi har truleg den største rosehagen i Valdres med over 50 ulike roser, og har dessutan 120 ulike staudar. Det er fleire spesielle og sjeldne roser i hagen vår, men vi er særs stolte av å ha ei rose som kanskje er den einaste i sitt slag i verda. Og desse sjeldne gjestane står i praktfull bløming i hagen vår i Vang akkurat no! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Heilt sidan eg var smågut, har eg hatt interesse for bilar og mekanikk. Og etter at eg hadde ordna meg til ein verkstad på garden der eg vaks opp, laga eg ein bil då eg var 13-14 år gamal. Eg sveisa ramma sjølv, og tok delar frå ymse køyretøy og mykje anna rart. Forstillinga og motoren vart henta frå ein Opel, og så laga eg eit lite lasteplan og skjermar av trevirke. Bilen vart mest brukt på garden, men eg køyrde han også til og frå stølen. Restane av bilen kan du sjå bak meg, men han har stått ute dei siste 20 åra, og ber sterkt preg av det. Eg fann tidleg ut at det var mekanikar eg skulle bli, og etter at eg hadde gått maskin/mek. og landmek., tok eg fagprøve som bilmekanikar. No er eg næraste nabo til garden eg vaks opp på, og har hatt verkstad her sidan 1997. Eg tek imot alle slags køyretøy til reparasjon, men eg reparerer òg andre ting. Ein gong fekk eg endatil inn eit heimebrentapparat som eg sette i stand att! Det er mykje å gjere, og eg skulle nesten ynskje at døgnet hadde hatt fleire timar, for eg har mange prosjekt eg har lyst til å bli ferdig med. Ved sida av at eg har fleire bilar eg gjerne skulle restaurert, mellom anna ein A-Ford og to T-fordar, har eg eit småbruk med om lag 60 søyer. Eg har òg ei sag der eg sagar stokkar til lafting, men til no har eg dessverre ikkje hatt tid til å drive noko særleg med det. Utpå seinsumaren får eg inn ein lærling, og til vinteren vonar eg det kan bli litt roligare, så kanskje eg får litt betre tid til prosjekta mine etter kvart? No ja, det seier eg forresten kvart år, så eg får ta det som det kjem! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Då eg gjekk i niande klasse hadde vi arbeidsveke, der eg fekk vere med to veterinærar rundt om i Vang. Dette likte eg så godt, at eg bestemde meg for at det var veterinær eg skulle bli. Så no går eg fyrste året på linja for allmenne fag, og har ein draum om å kome inn på veterinærhøgskulen etter vidaregåande. Men eg må ha gode karakterar for å kome inn, så eg må verkeleg leggje meg i selen for å lukkast. Utanom skulen er eg leiar for Åsvang 4H, og eg er medlem av Senterungdommen. Ei av dei politiske sakene som opptek meg mest, er kommunesamanslåinga. Det kjem av at eg fryktar at det meste blir sentralisert til Fagernes dersom Valdres blir ein kommune, og at bygdene kan bli fråflytte som ein konsekvens av dette. Eg meiner at folk bør få bu og leve slik dei sjølv ynskjer, og ikkje bli tvungne til å flytte mot si vilje – for Valdres, og Vang – vil ikkje vere det same med folketome bygder. Eg vil også seie – som den vangspatrioten eg er – at det er stor stas å representere ein så flott stad som Vang, særleg når eg er utanfor Valdres. For eg er glad i Vang, og stolt av å kome frå ein gard herfrå. Av andre interesser kan eg nemne at eg har gått på kulturskulen sidan fyrste klasse, der eg har spelt fleire ulike instrument. No spelar eg munnharpe, og skal opptre på Landskappleiken for tredje gong, og det synest eg er moro å få vere med på. Elles har eg nyleg kjøpt meg rifle, for eg vil vere med på storviltjakt. Våpensøknaden er sendt inn, og eg har teke jegerprøva, så no er det berre skyteprøva som står att! (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Etter nesten ti år i Bømlo, der eg hadde starta ein musikkskule og vore musikkleiar, flytte eg til Vestre Slidre i 1985, og starta opp musikkskulen der. Noko seinare flytte eg til Vang, og starta opp musikkskulen også der. Den fyrste store musikkopplevinga mi var i januar 1961, då eg for fyrste gong var på ein filharmonisk konsert. John Barbirolli dirigerte Oslo filharmonien, og det var heilt eventyrleg å vere til stades. Opplevinga var så overveldande, at eg blir rørt til tårer berre eg tenkjer på det. Men den aller største musikalske opplevinga eg har hatt, var i Berlin der Mahlers andre symfoni (oppstandelsen) vart framført, av eit samansett orkester og kor, med 650 musikarar frå heile Europa, under leiing av Claudio Abbado. Det var 20.000 publikummarar til stades, og eg var så heldig å bli plukka ut til å få syngje i koret. Etter at vi var ferdige med nummeret, fekk vi ståande applaus i 15 minutt. Dei få gongene i livet eg har fått oppleve verkeleg stor musikk, har gjeve meg ei metafysisk, nærast spirituell oppleving. Då har eg fått ei kjensle av å bli lyfta opp i ei høgare atmosfære fylt av godheit. Desse opplevingane har gjeve meg trua på at livet vårt på jorda, ikkje er det einaste. Livsoppgåva mi, er å få andre til å glede seg over musikk. Nietzsche har sagt at utan musikk, er livet ei misforståing. Eg vil seie det slik at utan musikk, er livet utan meining. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg har vore musikkinteressert sidan eg var smågut, og då eg var i ni-årsalderen, lærte eg å spele hardingfele av bestefaren min. Frå ungdomsskulealderen tok eg til å spele gitar saman med nokre vener, og tidleg på 1980-talet var eg med i den fyrste oppsetjinga av «Xtase», som var eit kjent band i Valdres. Musikkinteressa førte til at eg satsa på musikken også i yrkeslivet, etter 7 år med musikkstudiar. Eg tok til å arbeide i kulturskulen, fyrst i Kvinnherad i Rosendal, der eg budde i to år, og sidan i Florø, der eg var i 16 år. Ein av elevane mine på kulturskulen i Florø, Håvard Lothe, gjekk seinare på LIPA; skulen i Liverpool som vart grunnlagt av Paul McCartney. Lothe hadde eksamenskonserten sin i Florø, der eg fekk vere med og spele gitar. Konserten var teke opp og gjeve ut på cd, så det var moro å få vere med på. Men i 2008 flytte eg heim til Vang, der eg fekk jobb ved kulturkontoret. Arbeidsoppgåvene her er mangfaldige, men hovudfokuset er på kulturskulen, der eg er rektor. Ved sidan av jobben, har eg to prosjekt gåande som eg trivst veldig godt med. Det eine er konsertar i lag med Nina Bendiksen, som er kjent for mange frå tv-serien «Himmelblå». Ho syng på nord-norsk, medan eg akkompagnerer på gitar. Diktaren Ragnar Olsen har skrive norsk tekst til dei argentinske melodiane vi framfører. Det andre prosjektet er i lag med «Trio Gyllensvärd», der vi spelar ei blanding av jazz og viser. Vi har ikkje spelt så mykje saman dei siste åra, men har teke til att med øvingar no. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg har vore interessert i motorsyklar så lenge eg kan hugse. Far min køyrde motorsykkel, og det var nok gjennom han at interessa mi vart vekt. Så då eg var 10-12 år gamal bestemde eg meg for at det var Harley eg skulle ha, men det skulle gå enno 15 år før det vart ein realitet. Årsaka til at eg bestemde meg for Harley, er fordi det er ein ikonisk sykkel, som det er knytt mykje historie til. Og spør du meg, har sykkelen sjel. Dessutan skil Harley seg ut frå andre typar syklar på marknaden. Nett no køyrer eg ein 1982 modell Harley Davidson Wide Glide Shovelhead. Eg er ein av sju medlemmar i motorsykkelklubben Bergulv MC, og vi køyrer alle Harley. Vi har eigen verkstad der vi skrur og byggjer om syklane våre, så det er ingen av oss som har heilt original sykkel lenger. Om sumaren køyrer vi naturleg nok ein del. Vi har klubbhus i Vang, og ligg dermed slik til, at det høver seg godt med ein vestlandstur no og då. Det fine med vestlandet, er at når ein har køyrt ein times tid kjem ein ofte til eit ferjeleie, der ein kan få seg ein pause med ein kaffikopp, og litt tulleprat. For vel så viktig som motorsyklane og sjølve køyringa, er det sosiale samhaldet med gode kameratar. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Etter eitt år på folkehøgskule i Sogndal, og to og eit halvt år med ulike jobbar i Oslo, flytte eg heim til Vang i 1980. Her tok eg til å jobbe som assistent ved Vang barne- og ungdomsskule, der eg var fram til 1995. Då eg slutta å arbeide ved skulen, starta eg opp for meg sjølv. Eg hadde ei systove på Neset der eg tilverka bunader, og i 2003 kjøpte eg Haukåsen, som ligg rett bortanfor garden der vi bur. På garden har vi om lag 50 vinterfôra sau, og til garden høyrer det ein støl som ligg i Herredalen. Her er det ikkje mobildekning, så eg får verkeleg ro til å samle nye krefter her. Eg flytte systova til Haukåsen – der eg også hadde noko servering – og i 2011 starta eg i tillegg opp ein strikkekafé her. På strikkekafeen er vi mellom 15-20 kvinner som møtes kvar tysdag. Dette er eit populært tilbod for oss damene, og dei siste fem åra har vi strikka babyteppe til alle nyfødde i Vang kommune. Elles har eg drive ein «onnebarnehage» i 13 sumrar, som var ein feriebarnehage for ungar frå heile kommunen, og eg har hatt avlastingsheim, der eg tok i mot personar med behov for det. Då eg var yngre dreiv eg aktivt med mellom anna symjing, orientering, langrenn og skihopp, og i 1973/-74 fekk eg prisen «årets idrettsjente i Vang». Ein annan pris eg har fått, og som eg er ganske stolt av, er positivprisen. Den fekk eg som fyrste vangsgjelding i 2001. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
Eg har bestandig vore fascinert av offroad-bilar, ATV’ar og andre terrenggåande køyretøy, så då eg fekk sjå ein fatbike for fyrste gong, likte eg han med det same. Og då eg fekk prøve ein slik sykkel, vart eg imponert over kor lett han tok seg fram, og kor lite slitasje den forårsaka i terrenget. Så det tok ikkje lange stunda før eg kjøpte meg ein. Med sine breie dekk er den svært anvendeleg, og eg brukar han kvar dag, både sumar og vinter. Frå før dreiv eg med spinning, men med ein slik sykkel kjem eg meg meir ut, og det har gjeve meg mange fine naturopplevingar. Samstundes er det fin trening. Når vi fyrst er inne på naturopplevingar, må eg fortelje at eg ein periode hadde ekstrajobb på Dikemark. Ein av kollegaene mine der var opphavleg islending, og for fire år sidan inviterte han meg til fødelandet sitt. Eg vart reint hugteken av landet, både av folket, kulturen og landskapet, og sidan har eg vore der kvart år. Sist eg var der hadde eg med meg kjærasten min, og vi var der ei veke. Då leigde vi oss ein bil og køyrde rundt heile øya. For meg verkar islendingane til å vere jordnære, og dei er flinkare til å halde fast ved tradisjonane sine, enn det vi er. Dei er òg veldig opne og gjestfrie, så eg vil anbefale alle som ikkje har vore der, til å ta seg ein tur. (Tekst og foto: Arne Martin Bøe)
© 2024 — Avisa Valdres
Utviklet av Ormstad Multimedia — Opp ↑